اصلیترین اقدام در بازارهای نفت تاکنون، تصمیم روسیه و عربستان سعودی برای تداوم تولید در میزانهای اندک کنونی تا پایان سال جاری میباشد. این اقدام آنها پس از کاهش تولیدات مورد توافق چندین عضو اوپک در آوریل، صورت گرفت.
در ادامه این اقدامات در بازار نفت، کارمندان پایانههای الانجی گورگن و ویتستون شرکت شورون در غرب استرالیا نیز به دلیل حقوق و شرایط کار، دست به اعتصاب زدند. این پایانهها، بازارهای آسیا را تأمین میکنند.
ریسک این اتفاق این است که این اعتصابات بر اروپا نیز اثر ثانویه داشته باشد، جایی که عرضه گاز روسیه در نتیجه جنگ به میزان قابل توجهی کاهش یافته است.
اوپک در سال ۱۹۷۳ با هدف افزایش قیمتها، تولیدات خود را کاهش داد. قیمتها از ۲ دلار در هر بشکه در ۱۹۷۲ به ۱۲ دلار در ۱۹۷۴ افزایش یافتند. و سپس قیمتها در سال ۱۹۸۰ در پی انقلاب ایران و تصرف سفارت آمریکا به ۳۶ دلار در هر بشکه افزایش یافت.
به پول امروز (دلار ۲۰۲۳)، قیمتهای نفت از ۱۵ دلار در سال ۱۹۷۲ به ۶۱ دلار و سپس به ۱۱۵ دلار در هر بشکه افزایش یافتند. همانطور که نمودار نشان میدهد، لاجرم جهان در سالهای ۱۹۷۳ و ۱۹۷۴ وارد رکودی شدید شد، و سپس در میان سالهای ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۲ رکودی دیگر را تجربه کرد.
تورم اوج گرفت، بازارهای سهام سقوط کردند، و کمبود نفت به صفهای طولانی در پمپ بنزینها منتهی شد. و از وقتی که دیگر دولتها نتوانستند کنترل وقایع را در دست بگیرند، بحران دوچندان شد.
به طور مثال در بریتانیا، اعتصاب معدنچیهای زغال سنگ منتج به قطع ۳ روزه برق در هر هفته برای صنایع و مصارف خانگی در زمستان سال ۱۹۷۳/۴ شد.
اروپا ذخایر گاز کافی برای سپری کردن زمستان را ندارد. آنها بر خطوط لوله روسی متکی بودند، که جریان آن نیز هماکنون بسیار کاهش یافته است.
و مشخصاً اروپا تنها منطقهای نیست که به دنبال خرید الانجی میباشد. چین در ۵ سال گذشته ۳۰ درصد از قراردادهای الانجی را از آن خود کرده است. و بر اساس گزارش بلومبرگ، پکن در حال تشویق:
«خریداران دولتی است تا قراردادهای طولانیمدتی را امضا کرده و حتی در بخش تجهیزات صادراتی سرمایهگذاری کنند، تا امنیت انرژی خود را تا اواسط قرن تقویت کنند.»
قضیه از جایی پیچیدهتر میشود که روسیه و اوپک اهداف سیاسی و اقتصادی را دنبال میکنند.
به نظر میآید ایران در تدابیر جغراسیاسی، رویکرد مشابهی به مانند سابق دارد./ پتروتحلیل